عکاسی خبری یا فتوژورنالیسم

عکاسی خبری یا فتوژورنالیسم به عکس‌هایی گفته می‌شود که پیام و هدف اصلی آنها خبر رسانی است. و آنگونه که کارشناسان رسانه تعریف می‌کنند؛ عکاسان خبری، همان نویسندگان مقاله و مخبران خبر به وسیله تصویر یا همان عکس هستند

سه تعریف رایج دربارهٔ عکاسی خبری وجود دارد:

۱.هنری است که برای قصه‌گویی عکاسانه به کار گرفته می‌شود تا زندگی را مستند کند. پدیده‌ای جهانی است و به همه مربوط است و از محدودیت‌های زبانی و فرهنگی عبور می‌کند. فتوژورنالیسم ما را به عکس‌هایی ارجاع می‌دهد که یک داستان را بیان می‌کند؛ مثل عکس‌هایی که در رسانه‌های خبری می‌بینیم یا مجلات، گاه‌نامه‌ها یا هفته‌نامه‌ها. این عکس‌ها می‌تواند دربر گیرندهٔعکاسی مستند، عکاسی تبلیغاتی، عکاسی در صحنه، عکاسی ورزشی، زندگی جاری، علایق انسانی و به تصویر کشیدن شیوه معاصر و رایج زندگی باشد. اما نکتهٔ مهم در این بخش این است که در فتوژورنالیسم روایت عکس مقدم بر قضاوت است، یعنی باید عکس، دیگران را به قضاوت بکشد، پس لازم است به عکاسان خبری گفته شود: سعی نکنید قضاوت خود را به عکس القا کنید. در فتوژورنالیسم، عنوان یا مضمون مقدم بر عکس است و باید به مخاطبان و بینندگان و کسانی که داوری می‌کنند کمک کند تا خودشان داستان یا ماجرا را کشف کنند.

۲.ژورنالیسمی است که داستانی را از طریق تصاویر بیان می‌کند. می‌توان این‌طور برداشت کرد که در ذهن غربی‌ها، فتوژورنالیسم تک فریم نیست؛ به همین علت است که همیشه یک فیچر یا گزارش تصویری جداگانه دارند و یک تک فریم؛ که تک فریم در واقع اوج گزارش تصویری است.

۳.شکلی ویژه از ژورنالیسم است که تصاویری را خلق می‌کند تا داستانی خبری را بازگو کند؛ هرچند معمولاً این‌طور فهم می‌کنند که اصل بر تک فریم است، در حالی که اینطور نیست. در حالت عام‌تر هم به مطالب بسیار مهم و جدی که عکاسی شده‌است گفته می‌شود.

هدف اصلی عکاسی خبری (Photojournalism) ثبت اتفاقات خبری است ماموریت اولیه عکاس خبری تهیه تصویری است که کامل کننده یک گزارش باشد. هر چند یک عکاس حرفه‌ای می‌تواند تصاویر یک خبر را پیش از یک گزارشگر تهیه کند. تصاویر خبری تلاش می‌کنند تا با جلب نظر مخاطب، آنها را به دیدن و یا شنیدن باقی گزارش ترغیب کنند. اما در عین حال عکس خبری باید نماینده و شاهدی صادق در ماجرای اتفاق افتاده باشد.  بنابراین برای عکاسان حرفه‌ای و مسئولین رسانه‌ها، هرگونه دستکاری و یا تغییر عکس در محدوده نکات غیر اخلاقی قرار می‌گیرد.  مرامنامه‌های اخلاقی شاخصه‌هایی هستند که حوزه عکاسی خبری را از سایر شاخه‌های عکاسی متمایز می‌کنند عکاسی خبری به علت صداقت در ثبت تصویر، کاربردی‌ترین شاخه عکاسی است. از سوی دیگر ممکن است بعضی با در نظر گرفتن اهمیت کادربندی، انتخاب زاویه دید و لنز مناسب، عکسی خبری را در بخش هنری دسته بندی کنند. به ویژه اینکه در سال‌های اخیر، عکس‌های خبری زیادی در گالری‌ها به نمایش در آمده است.

اما اطلاق عنوان هنر به عکاسی خبری مشکلات زیادی را به وجود آورده چرا که پیروی از مرامنامه‌های اخلاقیدر زمینه  یک کار هنری بی‌معنی به نظر می‌رسد و همین اتفاق ممکن است در آینده باعث سلب اعتماد مخاطبان عکس‌های خبری شود.

جستجو عکاسی خبری یا فتوژورنالیسم به عکس‌هایی گفته می‌شود که پبام و هدف اصلی آنها خبر رسانی است.و آنگونه که کارشناسان رسانه تعریف می‌کنند؛ عکاسان خبری، همان نویسندگان مقاله و مخبران خبر به وسیله تصویر یا همان عکس هستند

ویژگی‌های عکس‌های خبری:

– روایی بودن: از مهمترین ویژگی عکس‌های خبری روایی بودن است، عکس خبری معمولاً داستانی را روایت می کند.

– لحظه‌ای بودن: یک عکاس خبری معمولاً نمی‌تواند عکس هایش را از قبل پیش بینی کند و کمتر فرصت می یابد تا از جنبه های هنری مانند تنظیم نور، زاویه دید و … بهره گیرد. عکاس خبری در فاصله‌ای کوتاه که به ثانیه‌ای ختم می شود اتفاقات را پیش بینی و تجزیه و تحلیل می کند و سرانجام در مدت زمانی کوتاه اقدام به عکاسی می‌کند.

– درگیری با موضوع: عکاس معمولاً در معرض همان مسائلی قرار می‌گیرد که در محیط عکاسی وجود دارد؛ به همین دلیل عکاس خبری خود را با موضوع عکس درگیر می بیند، برای مثال عکاسی در جنگ عکاس را به لحاظ حسّی، روانی و جسمی درگیر می‌کند.

– عینی بودن: در عکس های خبری عینی گرایی و بی طرفی اصل مهمی است؛ به گونه‌ای که واقعیت به همان صورتی که اتفاق افتاده است باید به تصویر کشیده شود. یک عکاس خبری وظیفه دارد جهان را به آن صورتی که هست به تصویر بکشد نه به آن صورتی که خود می خواهد. عکاس نباید مخاطب را در برزخ واقعیت و غیر واقعیت رها کند.

– تحرک: هر عکس خبری باید دارای سوژه متحرک باشد. این حرکت شامل حرکت فیزیکی و غیر فیزیکی می‌شود. حرکت فیزیکی در تصاویری مانند تصاویر ورزشی دیده می شود. حرکت غیر فیزیکی عکس هائی را شامل می شود که در آن به رغم سکون، حرکت هائی در بطن عکس دیده می شود. مثلاٌ حرکتی که در چهره آرام یک زن آسیب دیده از زلزله بم وجود دارد حس مظلومیت را به مخاطب انتقال می دهد.

همبستگی حسی عکاس با موضوع:

عکاس خبری معمولا در معرض همان خطراتی است که در محیط خبری به صورت واقعی وجود دارد. خطراتی مانند جنگ، شورش، تروریسم، بلایای طبیعی، بیماری، گروگان‌گیری و موارد دیگر این نوع از عکاسان را تهدید می‌کند. عکاس‌های خبری نمی‌توانند دور از مهلکه بمانند و تا آرام شدن اوضاع صبر کنند، چرا که ثبت لحظه به لحظه و عینی وقایعی که در جریان هستند، جذابیت و ارزش ویژه خبری دارد و به اصطلاح عکس هر چه زنده‌تر باشد از لحاظ خبری جذاب تر می شود. به این ترتیب عکاس خبری ناچار است «خود را با موضوع عکاسی درگیر کند» و با توجه به انواع مخاطراتی که در پیش دارد، به ناچار از لحاظ عاطفی درگیر می‌شود. عکاس خبری ضمن رعایت بی‌طرفی و اصل عینی‌گرایی اصولا نمی‌تواند از لحاظ حسی و ذهنی با موضوع درگیر نشود. این تناقض عجیب و شگفت‌انگیز است که عکس‌های خبری در محیط‌هایی مانند «جنگ» یا «انقلاب» را جذاب و متمایز می‌کند.

عکاس خبری باید از اطلاعات گسترده‌ای برخوردار، و با ادبیات عکاسی و روزنامه نگاری آشنا باشد. مباحث ترکیب بندی، نقطه توجه، پرسپکتیو خطی، کادربندی، لحظه قطعی، و عمق میدان جزئی از اصول اولیّه حرفه عکاسی است که عکاس خبری باید در این زمینه آموزش های لازم را دیده باشد. از سوی دیگر شناخت عناصر خبری، ارزش‌های خبری، و سوژه‌یابی از مباحثی است که وی را جهت رسیدن به عکسی مطلوب هدایت خواهد نمود. گذشته از مباحث نرم افزاری و سخت افزاری این حرفه، باید یادآور شد که عکاس خبری باید از فرهنگ و آداب، سنن و باورهای مردم، روانشناسی و جامعه شناسی اطلاعات مفیدی داشته باشد. او باید مخاطب را بشناسد و نیازهای وی را تشخیص دهد. کسب شناخت در این حوزه‌ها مانند زنجیره‌ای است که فقدان هر یک از حلقه ها تداخلی را در کلیّت موضوع ایجاد می‌کند. در صورت جمع شدن این عوامل است که عکس قدرت خواهد یافت و عکاس خواهد توانست به هدف اصلی خود نائل شود.

انتخاب سوژه: 
همانطور که یک خبر بر اساس ارزش های خبری در رسانه ها انعکاس می یابد، تصاویر نیز بر اساس ارزش‌های خبری به تصویر کشیده می‌شوند. به مدد ارزش‌های خبری است که عکاس خبری تشخیص می‌دهد کدام تصویر ارزش خبری دارد و باید انعکاس یابد. این ارزش ها عبارتنداز:

• دربرگیری: رویدادهائی که بر روی تعداد زیادی از افراد جامعه تأثیر می‌گذارند بیشتر توجه عکاسان را به خود جلب می کند.
• برخورد: تصاویری که حاوی صحنه‌های برخورد و درگیری باشد؛ برخوردهایی شامل برخورد فرد با فرد، فرد با گروه، گروه با گروه، در اشکال مختلف منازعات مثل جنگ و ترور … می شود.
• شهرت: افراد مشهور بیشتر سوژه عکاسی قرار می‌گیرند.
• استثناء: رویدادهایی که عجیب و غیرعادی هستند قابلیت زیادی برای به تصویر کشیدن دارند.
• مجاورت: عکسی مخاطب را به خود جلب می کند که از لحاظ جغرافیایی و یا از نظر فرهنگی و عقیدتی به مخاطب نزدیک باشد.
• تازگی: عکسی می‌تواند مشهور و ماندگار باشد که پس از وقوع رویداد به سرعت به تصویر کشیده شود.