طراحی بسته بندی

طراحی بسته بندی از جنبه های مختلفی تعریف میشود. از یک منظر طراحی بسته بندی ، برنامه ریزی و ساخت فرم و ساختار کامل بسته بندی یک محصول است. در خلق یک طراحی جدید و یا بازسازی طراحی موجود، معمولا اندازه و شکل، رنگ، طرز بسته شدن، ظاهر بیرونی، حفاظت و اقتصاد طرح (هزینه ها)، راحتی، برچسب زدن به جنس ، و اثرات مواد بسته بندی در محیط زیست مورد بررسی قرار میگیرند. بهترین سیستم های بسته بندی توسط ارزیابی دقیق از محصول، وضعیت رقابت در بازار، و خط تولید موجود توسعه پیدا میکنند. به طور کلی، طراحی مجدد بسته بندی برای حفظ مشروعیت آن نام تجاری به مشتریان موجود خود انجام میشود.

بازاریابی تخصصی از برنامه ریزی، ایجاد و تولید بسته بندی محصول پشتیبانی می کند. طراحان آموزش دیده در این زمینه، باید علم و هنر ایجاد بسته های بهینه را داشته باشند.
از منظر دیگری طراحی بسته‌بندی را هنر و فناوری محافظت از محصول برای نگهداری، انبارکردن، انتقال و توزیع، ذخیره، فروش و استفاده از آن میدانند . بسته‌بندی همچنین شامل مراحل طراحی، ارزیابی، و تولید بسته‌ها می‌شود.
در تعریف کلی تر، بسته‌بندی سیستم هماهنگ آماده کردن کالاها برای حمل ونقل ، انبار ، تدارک و فروش آنها میباشد. در بسیاری از کشورها بسته بندی ها، استفاده های دولتی، تجاری ، سازمانی ، صنعتی و شخصی دارند.

انواع بسته بندی:

بسته‌ بندی ها  انواع متفاوت دارند. برای مثال یک بسته انتقالی یا بسته توزیعی نوعی از بسته‌بندی است که برای حمل در کشتی و یا ذخیره و جا‌به‌جایی در فروشگاه استفاده می‌شود. بسته بندی ها ممکن است براساس نوع محصولی که در آنها قرار دارد دسته بندی شوند. برای مثال بسته بندی تجهیزات و لوازم پزشکی، بسته بندی مواد شیمیایی، بسته بندی داروهای بدون نسخه،  بسته بندی مهمات ارتشی و غیره. بعضی مواقع بسته‌ها را بر اساس لایه موجود و عملکرد آنها به دسته‌های اولیه، ثانویه و… تقسیم می‌کنند.
– بسته‌ بندی اولیه:  اولین لایه در برگیرنده محصول است که در تماس مستقیم با محصول می‌باشد و آنرا در بر می‌گیرد. معمولاً کوچک‌ترین واحد توزیع یا استفاده است.
– بسته‌ بندی ثانویه: بیرون از بسته‌بندی اولیه‌ است، می‌تواند برای گروه‌بندی کردن بسته‌های اولیه باشد.
– بسته‌ بندی سوم برای حمل در کشتی و توزیع عمده بکار گرفته می‌شود.
این سه نوع بسته‌بندی به عنوان راهنمای کلی ارائه شد، و کاملا  قراردادی است و بسته به کاربرد بسته بندی تغییر میکند.

اهداف بسته بندی

– محافظت فیزیکی: اشیاء قرار داده شده درون بسته نیاز به محافظت در برابر عواملی مانند ضربه، لرزش، فشار، حرارت و غیره… دارند.
– لایه و مانع محافظتی: محافظت در برابر ورود اکسیژن، بخار آب، گرد و خاک ، اشعه ماورابنفش . عدم نفوذپذیری بسته یک فاکتور اساسی و مهم در طراحی بسته‌بندی است. در بعضی از بسته‌ها از ماده جذب‌کننده اکسیژن برای کمک به طول عمر بسته و به ویژه محصول داخل آن استفاده می‌شود. فشار هوای تعدیل شده یا کنترل شده نیز در بعضی از بسته‌های غذا گنجانده شده‌است.حفظ کیفیت محتویات داخل بسته و طولانی کردن عمر آن یکی از مهم‌ترین وظایف بسته‌بندی است.
– اطلاع رسانی: اطلاعاتی مانند نحوه انبارش و استفاده از محصول، ترابری، چگونگی حذف یا نابود کردن بسته‌ها یا محصولات؛ بر روی بسته‌ها چاپ شده و یا توسط برچسب برآنها چسبانده می‌شوند. تمامی بسته‌بندی  محصولات غذایی، دارویی، پزشکی و شیمیایی باید با استانداردهای معتبر بین‌المللی مطابقت داشته و در برخی موارد با قوانین منطقه‌ای یا انجمنی مطابقت داشته باشند.
– بازاریابی: بسته‌بندی‌ها و برچسب‌ها می‌توانند توسط بازاریابان برای ترغیب مشتریان بالقوه برای خرید محصول استفاده شود. طراحی بسته یک نمود بیرونی ثابت و مهم برای سال‌ها بوده‌است. ارتباطات بازاریابی و طراحی‌های گرافیکی برای جلوه دادن به بسته و در اکثر موارد به عنوان نقطه اصلی فروش بکار برده شده‌اند.
– ایمنی: بسته‌بندی نقشی مهم و اساسی در کاهش ریسک ایمنی برای سلامت محموله دارد. بسته‌ها با پوشش مقاومتی مناسب بهتر می‌توانند در کاهش آسیب و هم‌چنین جلوگیری از دستبرد به محصول مطلوب واقع شوند.
– سهولت: بسته‌ها باید ویژگی‌هایی را به همراه داشته باشند که باعث سهولت در توزیع، جابه جایی، نمایش، باز و بسته نمودن دوباره، فروش، استفاده و استفاده مجدد از آن گردند.