تکنیک فیلمبرداری
انواع تکنیک‌هاى فیلمبردارى
فیلمبردارى مانند دیگر حرفه‌ها و هنرها تکنیک‌ها و فنونى دارد که هرکسى که مى‌خواهد این کار را انجام دهد باید به این فنون و تکنیک‌ها آگاهى داشته باشد. این تکنیک‌ها عبارتند از :
فیلمبردارى معمولى
بیشتر فیلمبرداریها با استفاده از این تکنیک صورت مى گیرد.در این نوع از فیلمبردارى حرکات حالت عادى را داشته و دوربین به همان صورت فیلمبردارى مى کند که چشمان ما صحنه ها را مى بیند. اکثر فیلم هاى آموزشى نیز به همین صورت تهیه مى شوند.
فیلمبردارى براى نمایش آهسته
همان‌طورى که مورد بحث قرار گرفت، سرعت فیلم در پروژکتورها و دوربین‌هاى فیلمبردارى در حالت معمولى ۲۴ فریم در ثانیه است. حال چنانچه حرکت فیلم در پروژکتور و دوربین هردو یکسان باشد، حرکت از حالت طبیعى و معمولى خود برخوردار است ولى اگر فیلمبردارى را با سرعت بیشترى انجام دهیم مثلاً سرعت حرکت فیلم را در دوربین معادل ۶۴ فریم در ثانیه درنظر بگیریم ولى آن را با سرعتى معادل ۲۴ فریم در ثانیه که همان سرعت معمولى است نمایش دهیم، نوع حرکت حاصله حرکتى است آهسته‌تر از حد معمول و متعارف آن. با استفاده از این تکنیک مى‌توان حرکت سریع اجزاى ماشین‌ها و دستگاه‌هاى مختلف را بصورت آرام و قابل رؤیتى در کلاس نمایش داد.
فیلمبردارى با فاصله زمانى
استفاده از این تکنیک، نمایش و حرکات بى‌نهایت آرام را میسّر مى‌سازد. چنانچه از صحنه‌اى با سرعت آهسته نظیر یک یا چند فریم در ثانیه فیلمبردارى نموده و آن را با سرعتى عادى نمایش دهیم، حرکت موردنظر بخوبى قابل رؤیت مى‌شود. مثال بسیار بارزى در این مورد مى‌تواند بازشدن تدریجى و آرام غنچه گلها در طبیعت باشد. نمونه‌هاى دیگرى از این قبیل را در صنعت و دیگر زمینه‌هاى علمى و فنى مى‌توان یافت.
تکنیک نقاشى‌هاى متحرک
به‌طور کلى استفاده از نقاشى‌هاى متحرک و کارتون‌ها، گذشته از جنبه سرگرمى و تفریحى آنها در مواقعى که نمایش عقاید، اصول و فرضیه‌هایى که جنبه ذهنى دارند صورت مى‌گیرد. با استفاده از این تکنیک، ابتدا ایده‌ها و یا آنچه را که نمایش آن موردنظر است بصورت نقاشى تهیه کرده سپس از نقاشى بصور تک‌فریم و یا بیشتر فیلمبردار مى‌کنند.
اجزاى تشکیل‌دهنده پروژکتور
تمام پروژکتورها جدا از تفاوت‌هاى ظاهرى داراى ساختمان مشابهى هستند. اجزاى تشکیل‌دهنده پروژکتورها به‌طور کلى عبارتند از:
رفلکتور
آینه مقعرى است که در پشت لامپ قرار گرفته و نور را به‌طرف عدسى‌هاى همگرا متمرکز مى‌کند.
لامپ
که با قدرت‌هاى مختلف منبع نورى پروژکتور به‌حساب مى‌آید.
عدسى‌هاى همگرا
متشکل از دو یا چند عدسى که نور حاصله از لامپ را روى فیلم متمرکز مى‌کنند.
شاتر
شاتر که از یک یا چند تیغه گردان تشکیل شده است، بین نور و فیلم قرار مى‌گیرد. در اثناى کار پروژکتور این تیغه‌ها به‌طور متوالى از جلوى روزنه دریچه فیلم عبور مى‌کنند. مسلماً زمانى که شاتر باز باشد نور را از خود عبور داده، نور حاصله از فیلم گذشته و تصویر فیلم را بر روى پرده منعکس مى‌سازد و زمانى که شاتر بسته باشد، هیچ تصویرى روى پرده وجود ندارد ولى ثبات بصرى که یکى از خواص چشم ما است از احساس این وضع جلوگیرى مى‌کند و ما تصاویر را به‌هم پیوسته و داراى تداوم مى‌بینیم.
دریچه فیلم
عبارت از روزنه‌اى است که فیلم از جلوى آن عبور مى‌کند. این روزنه فیلم را در معرض عبور نور قرار مى‌دهد. صفحه‌اى که در پشت دریچه قرار دارد، متحرک بوده و به قسمت متحرک دیگرى به نام فریمر متصل است. خاصیت فریمر اینست که در فواصل زمانى معین یک فریم از فیلم را در جلوى روزنه قرار مى‌دهد.
چنگک
کار چنگک عبور دادن فیلم در داخل پروژکتور است. زمانى که شاتر بسته باشد دنده‌هاى چنگک در سوراخ‌هاى فیلم قرار گرفته، آن را به حرکت در آورده و به‌طرف پایین مى‌کشد؛ برعکس در مواقعى که شاتر باز باشد، چنگک آزاد بوده و فیلم حرکتى ندارد. در صورتى‌که از پروژکتور با سرعت معمولى استفاده کنیم (۲۴ فریم در ثانیه) تعداد چرخش چنگک ۲۴بار در ثانیه خواهد بود.
عدسى پروژکتور
عدسى پروژکتور متشکل از دو یا چند قسمت است که در یک استوانه قرار گرفته‌اند. کار این عدسى انعکاس تصویر بر روى پرده است.
صدا در فیلم‌هاى متحرک
به‌طور کلى دو نوع سیستم صوتى را در فیلم‌هاى متحرک مى‌توان یافت که یکى را اپتیک یا نورى و دیگرى را مغناطیسى مى‌نامند. در سیستم اپتیک، ارتعاشات صدا را به‌صورت ارتعاشات نورى در روى باند صدا چاپ مى‌کنند، در حالى‌که در طریقه مغناطیسى صداگذارى بر روى فیلم با استفاده از حاشیه یا باند صدا که با نوار مغناطیسى پوشانده شده است صورت مى‌گیرد.
نحوه بهره‌گیرى از پروژکتور نمایش فیلم
براى استفاده از پروژکتور نمایش فیلم ابتدا باید شرایط بهره‌گیرى و شیوه استفاده از آن را بدانیم تا بتوانیم درست و معقول از آن استفاده کنیم. براى این کار باید به نکات مهم زیر توجه کرد:
آماده کردن پروژکتور
۱. نسبت به تمیزبودن عدسی، چرخ‌هاى دنده‌دار، صفحه تنظیم فشار و دریچه عبور فیلم مطمئن شوید.
۲. با روشن‌کردن پروژکتور، نور را در روى پرده تنظیم یا نت نمایید.
۳. بلندگوى دستگاه را مورد آزمایش قرار دهید.
۴. دکمه‌هاى تنظیم صدا، سرعت و حرکت فیلم در پروژکتور را امتحان کنید.
۵. با امتحان کردن حلقه خالى مطمئن شوید که کج‌شدگى و بریدگى نداشته باشد، فراموش نکنید که حلقه خالى بایستى مساوى و یا بزرگتر از حلقه پر باشد.
پیچیدن فیلم
۱. حلقه پر را روى بازوى حامل بگذارید و از لیدر یا قسمت ابتدایى فیلم براى شروع کار استفاده کنید.
۲. چون نحوه پیچیدن فیلم در پروژکتورهاى مختلف تفاوت دارد، از راهنماى پروژکتور براى پیچیدن فیلم در داخل پروژکتور استفاده کنید.
۳. پس از قراردادن فیلم در پروژکتور، با استفاده از دست، مکانیسم گردش فیلم را به حرکت در آورید و مطمئن شوید که سوراخ‌هاى فیلم با دنده‌هاى چرخ مطابقت داشته باشد.
نمایش فیلم
۱. دکمه صدا را بازکرده و آن را در حداقل میزان صدا نگهدارید.
۲. با روشن‌کردن موتور تنها نسبت به نمایش لیدر و یا چند فوت اولیه فیلم اقدام کنید، پس از آن موتور را خاموش کنید. چنانچه پروژکتور بدون نقص بود بقیه فیلم را هم نمایش دهید.
۳. نسبت به تنظیم مجدد فیلم بر روى پرده اقدام کنید.
۴. صداى فیلم را به آهستگى زیاد کنید.
۵. درصورت مشاهده هرگونه نقصى بلافاصله پروژکتور را خاموش کرده و نسبت به رفع آن اقدام کنید.
۶. پس از خاتمه نمایش، صدا را به‌آرامى کم کنید، لامپ را خاموش کنید، کلید موتور و صدا را ببندید و فیلم را روى حلقه اصلى برگردانید.
انواع تکنیک‌هاى فیلمبردارى
فیلمبردارى مانند دیگر حرفه‌ها و هنرها تکنیک‌ها و فنونى دارد که هرکسى که مى‌خواهد این کار را انجام دهد باید به این فنون و تکنیک‌ها آگاهى داشته باشد. این تکنیک‌ها عبارتند از:
فیلمبردارى معمولى
بیشتر فیلمبرداریها با استفاده از این تکنیک صورت مى گیرد.در این نوع از فیلمبردارى حرکات حالت عادى را داشته و دوربین به همان صورت فیلمبردارى مى کند که چشمان ما صحنه ها را مى بیند. اکثر فیلم هاى آموزشى نیز به همین صورت تهیه مى شوند.
فیلمبردارى براى نمایش آهسته
همان‌طورى که مورد بحث قرار گرفت، سرعت فیلم در پروژکتورها و دوربین‌هاى فیلمبردارى در حالت معمولى ۲۴ فریم در ثانیه است. حال چنانچه حرکت فیلم در پروژکتور و دوربین هردو یکسان باشد، حرکت از حالت طبیعى و معمولى خود برخوردار است ولى اگر فیلمبردارى را با سرعت بیشترى انجام دهیم مثلاً سرعت حرکت فیلم را در دوربین معادل ۶۴ فریم در ثانیه درنظر بگیریم ولى آن را با سرعتى معادل ۲۴ فریم در ثانیه که همان سرعت معمولى است نمایش دهیم، نوع حرکت حاصله حرکتى است آهسته‌تر از حد معمول و متعارف آن. با استفاده از این تکنیک مى‌توان حرکت سریع اجزاى ماشین‌ها و دستگاه‌هاى مختلف را بصورت آرام و قابل رؤیتى در کلاس نمایش داد.
فیلمبردارى با فاصله زمانى
استفاده از این تکنیک، نمایش و حرکات بى‌نهایت آرام را میسّر مى‌سازد. چنانچه از صحنه‌اى با سرعت آهسته نظیر یک یا چند فریم در ثانیه فیلمبردارى نموده و آن را با سرعتى عادى نمایش دهیم، حرکت موردنظر بخوبى قابل رؤیت مى‌شود. مثال بسیار بارزى در این مورد مى‌تواند بازشدن تدریجى و آرام غنچه گلها در طبیعت باشد. نمونه‌هاى دیگرى از این قبیل را در صنعت و دیگر زمینه‌هاى علمى و فنى مى‌توان یافت.
تکنیک نقاشى‌هاى متحرک
به‌طور کلى استفاده از نقاشى‌هاى متحرک و کارتون‌ها، گذشته از جنبه سرگرمى و تفریحى آنها در مواقعى که نمایش عقاید، اصول و فرضیه‌هایى که جنبه ذهنى دارند صورت مى‌گیرد. با استفاده از این تکنیک، ابتدا ایده‌ها و یا آنچه را که نمایش آن موردنظر است بصورت نقاشى تهیه کرده سپس از نقاشى بصور تک‌فریم و یا بیشتر فیلمبردار مى‌کنند.
اجزاى تشکیل‌دهنده پروژکتور
تمام پروژکتورها جدا از تفاوت‌هاى ظاهرى داراى ساختمان مشابهى هستند. اجزاى تشکیل‌دهنده پروژکتورها به‌طور کلى عبارتند از:
رفلکتور
آینه مقعرى است که در پشت لامپ قرار گرفته و نور را به‌طرف عدسى‌هاى همگرا متمرکز مى‌کند.
لامپ
که با قدرت‌هاى مختلف منبع نورى پروژکتور به‌حساب مى‌آید.
عدسى‌هاى همگرا
متشکل از دو یا چند عدسى که نور حاصله از لامپ را روى فیلم متمرکز مى‌کنند.
شاتر
شاتر که از یک یا چند تیغه گردان تشکیل شده است، بین نور و فیلم قرار مى‌گیرد. در اثناى کار پروژکتور این تیغه‌ها به‌طور متوالى از جلوى روزنه دریچه فیلم عبور مى‌کنند. مسلماً زمانى که شاتر باز باشد نور را از خود عبور داده، نور حاصله از فیلم گذشته و تصویر فیلم را بر روى پرده منعکس مى‌سازد و زمانى که شاتر بسته باشد، هیچ تصویرى روى پرده وجود ندارد ولى ثبات بصرى که یکى از خواص چشم ما است از احساس این وضع جلوگیرى مى‌کند و ما تصاویر را به‌هم پیوسته و داراى تداوم مى‌بینیم.
دریچه فیلم
عبارت از روزنه‌اى است که فیلم از جلوى آن عبور مى‌کند. این روزنه فیلم را در معرض عبور نور قرار مى‌دهد. صفحه‌اى که در پشت دریچه قرار دارد، متحرک بوده و به قسمت متحرک دیگرى به نام فریمر متصل است. خاصیت فریمر اینست که در فواصل زمانى معین یک فریم از فیلم را در جلوى روزنه قرار مى‌دهد.
چنگک
کار چنگک عبور دادن فیلم در داخل پروژکتور است. زمانى که شاتر بسته باشد دنده‌هاى چنگک در سوراخ‌هاى فیلم قرار گرفته، آن را به حرکت در آورده و به‌طرف پایین مى‌کشد؛ برعکس در مواقعى که شاتر باز باشد، چنگک آزاد بوده و فیلم حرکتى ندارد. در صورتى‌که از پروژکتور با سرعت معمولى استفاده کنیم (۲۴ فریم در ثانیه) تعداد چرخش چنگک ۲۴بار در ثانیه خواهد بود.
عدسى پروژکتور
عدسى پروژکتور متشکل از دو یا چند قسمت است که در یک استوانه قرار گرفته‌اند. کار این عدسى انعکاس تصویر بر روى پرده است.
صدا در فیلم‌هاى متحرک
به‌طور کلى دو نوع سیستم صوتى را در فیلم‌هاى متحرک مى‌توان یافت که یکى را اپتیک یا نورى و دیگرى را مغناطیسى مى‌نامند. در سیستم اپتیک، ارتعاشات صدا را به‌صورت ارتعاشات نورى در روى باند صدا چاپ مى‌کنند، در حالى‌که در طریقه مغناطیسى صداگذارى بر روى فیلم با استفاده از حاشیه یا باند صدا که با نوار مغناطیسى پوشانده شده است صورت مى‌گیرد.
نحوه بهره‌گیرى از پروژکتور نمایش فیلم
براى استفاده از پروژکتور نمایش فیلم ابتدا باید شرایط بهره‌گیرى و شیوه استفاده از آن را بدانیم تا بتوانیم درست و معقول از آن استفاده کنیم. براى این کار باید به نکات مهم زیر توجه کرد:
آماده کردن پروژکتور
۱. نسبت به تمیزبودن عدسی، چرخ‌هاى دنده‌دار، صفحه تنظیم فشار و دریچه عبور فیلم مطمئن شوید.
۲. با روشن‌کردن پروژکتور، نور را در روى پرده تنظیم یا نت نمایید.
۳. بلندگوى دستگاه را مورد آزمایش قرار دهید.
۴. دکمه‌هاى تنظیم صدا، سرعت و حرکت فیلم در پروژکتور را امتحان کنید.
۵. با امتحان کردن حلقه خالى مطمئن شوید که کج‌شدگى و بریدگى نداشته باشد، فراموش نکنید که حلقه خالى بایستى مساوى و یا بزرگتر از حلقه پر باشد.
پیچیدن فیلم
۱. حلقه پر را روى بازوى حامل بگذارید و از لیدر یا قسمت ابتدایى فیلم براى شروع کار استفاده کنید.
۲. چون نحوه پیچیدن فیلم در پروژکتورهاى مختلف تفاوت دارد، از راهنماى پروژکتور براى پیچیدن فیلم در داخل پروژکتور استفاده کنید.
۳. پس از قراردادن فیلم در پروژکتور، با استفاده از دست، مکانیسم گردش فیلم را به حرکت در آورید و مطمئن شوید که سوراخ‌هاى فیلم با دنده‌هاى چرخ مطابقت داشته باشد.
نمایش فیلم
۱. دکمه صدا را بازکرده و آن را در حداقل میزان صدا نگهدارید.
۲. با روشن‌کردن موتور تنها نسبت به نمایش لیدر و یا چند فوت اولیه فیلم اقدام کنید، پس از آن موتور را خاموش کنید. چنانچه پروژکتور بدون نقص بود بقیه فیلم را هم نمایش دهید.
۳. نسبت به تنظیم مجدد فیلم بر روى پرده اقدام کنید.
۴. صداى فیلم را به آهستگى زیاد کنید.
۵. درصورت مشاهده هرگونه نقصى بلافاصله پروژکتور را خاموش کرده و نسبت به رفع آن اقدام کنید.
۶. پس از خاتمه نمایش، صدا را به‌آرامى کم کنید، لامپ را خاموش کنید، کلید موتور و صدا را ببندید و فیلم را روى حلقه اصلى برگردانید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟در گفتگو ها شرکت کنید!